studies in bijbelboeken

Het boek Ruth

Inhoudsopgave

Ruth 1 – Hongersnood in Bethlehem

• Het boek Ruth behoort tot de "Megilloth" - de feestrollen waaruit bij de viering van de grote feesten gelezen wordt:
  
  

  Pascha	Hooglied
  Pinksteren	Ruth
  Verwoesting van de tempel	Klaagliederen
  Loofhuttenfeest	Prediker
  Purim	Esther

  
  
• Het verhaal van Ruth speelt zich af in de Richterentijd1, maar is waarschijnlijk pas (veel?) later te boek gesteld2; misschien ten tijde van David3.
• Het is één van de twee Bijbelboeken die de naam van een vrouw draagt (Ruth, Esther).

Iedereen deed z'n eigen zin
De tijd van de Richteren wordt gekenmerkt door de woorden van Richteren 2:12-19: bij herhaling vergat het volk de Heer. Typerend voor die tijd zijn deze woorden: ieder deed wat goed was in zijn eigen ogen4 5.

Hongersnood
Er was hongersnood. Deze hongersnood is klaarblijkelijk niet het gevolg van gebruikelijke klimatologische omstandigheden, want in het buurland was overvloed! Was het een hongersnood die te vergelijken is met die in de tijd van Gideon, toen de Midianieten het land leegroofden6? Dan is het de vervulling van de profetie uit Deuteronomium 28:33.

Moab ligt niet zo heel ver weg, een 40, 50 kilometer. De bewoners zijn aan de Israëlieten verwant. Ze zijn nakomelingen van Lot en diens dochters.
Ze probeerden de Israëlieten tegen te houden op hun tocht naar het beloofde land. Eerst door het inhuren van Bileam, later door de Israëlieten te laten deelnemen aan hun vruchtbaarheidscultus te Baäl-Peor7 8. En in de toekomst zullen zij bij degenen horen die er op uit zijn om de herinnering aan Israël (en daarmee aan de God van Israël) uit te roeien9.

Voor een Moabiet was het heel moeilijk om ingelijfd te worden bij Israël: pas in het tiende geslacht10, in tegenstelling tot de Edomiet (direct) en de Egyptenaar (in het derde geslacht11).
Hier is echter een Moabitische getekend, die de grootmoeder wordt van de grote koning van Israël, David en die opgenomen wordt in het geslachtsregister van de Messias der wereld, Jezus Christus.

De namen van de hoofdpersonen uit het boek hebben prachtige betekenissen:

Elimelech	Mijn God is koning
Naomi	Liefelijke
Juda	de Heer zij geprezen
Bethlehem	Broodhuis
Efrath	vruchtbaarheid

Hun zonen daarentegen heten:

Machlon	ziekte
Chiljon	wegkwijnend

Elimelech trok met zijn gezin naar Moab om daar tijdens de hongersnood te overleven. Hoewel God het land Kanaän aan de Israëlieten gegeven had en beloofde daar voor hen te zorgen, kwam het vaker voor dat ze in tijden van hongersnood uitweken naar het buitenland. En God had de zijnen ook in het buitenland beschermd (Abraham, Jacob/Jozef; Elia). Dus we kunnen niet zeggen, of Elimelech een goede of een verkeerde beslissing nam.
De intentie was in elk geval niet verkeerd: ze gingen niet om er definitief te blijven en Moabieten te worden: maar om er als vreemdelingen te vertoeven.
Maar er is een verschil tussen je iets voornemen en er vervolgens naar (kunnen) handelen. En als Elimelech zelf niet geworteld was in Moab, dan zijn zoons wel. Je daden hebben ook een opvoedende waarde voor anderen. Positief of negatief.

Naomi heeft veel verdriet meegemaakt. Blijkbaar al voor ze naar Moab vertrok, maar ook tijdens haar verblijf daar. Ze verandert daarom haarnaam in Mara, dat "bitterheid" betekent.
Dat tekent het leven op aarde: mooie momenten, maar ook verdrietige. De pijnlijke momenten roepen vragen op: waar is God? Soms ook: Waarom doet God dit?
Voor Naomi was het geen vraag, maar een zekerheid: God doet het me aan. Alsof ze de hoofdfiguur is in een roman van Kafka, heeft ze het gevoel voor de rechtbank te staan, aangeklaagd en veroordeeld te worden, zonder te weten waarom en zonder de aanklager te kennen.
Bitterheid kan grote gevolgen hebben. Israël was geroepen om de naam van God uit te dragen aan alle volken. Maar Naomi doet haar best Orpa en Ruth te doen terugkeren. 't Is geen oproep de kosten te berekenen, geen waarschuwing in de zin van: "In Israël is alles heel anders dan in Moab. Het is een waarschuwing: "Wat zou je in Israël zoeken? Moet je mij nou zien". Wat een evangelist!!

Naomi's inschatting was niet juist. Het vervolg van de geschiedenis toont, dat God wel degelijk aan haar (en Ruth!) gedacht heeft.
Dat moet Naomi nog gaan ontdekken, maar Hij raakt haar hart met het bericht dat er in Bethlehem weer overvloed is! En opnieuw door de liefde van Ruth - voor Naomi, voor Naomi's volk en voor Naomi's God.
Het tijdstip van aankomst in Israël is veelzeggend: aan 't begin van de gersteoogst. Dat is direct na Pesach en het Feest van de ongezuurde broden. Het begin van een nieuw jaar op de godsdienstige kalender van Israël. God maakt een nieuw begin!!

naar boven