thematische bijbelstudies

Midden in de winternacht ...?

Op 25 december vieren wij Kerst en staan wij stil bij de geboorte van Jezus. Is Jezus ook echt geboren op deze dag? De Bijbel vermeldt immers de geboortedatum van Jezus niet.
Inderdaad, Jezus is naar alle waarschijnlijkheid niet in december geboren. De oude kerk heeft - eeuwen geleden - deze periode gekozen om een tegenwicht te bieden aan het heidense midwinterfeest. Dat feest was gewijd aan de zonnegod Sol Invictis, de overwinnende zon, die aan z'n jaarlijkse opmars begon. Opmerkelijk is, dat ook het Jodendom in deze periode een lichtfeest viert, Chanoeka, dat de wonderbaarlijke terugkeer van het licht in de tempel gedenkt. De christelijke kerk richtte de aandacht op het licht van Gods Zoon, dat in een duistere wereld is gaan schijnen (lees Jesaja 9:1) 1).

Een reconstructie

Is er vanuit de Bijbel niets over de geboortedatum van Jezus Christus te zeggen? Jawel, maar op een indirecte manier. En bovendien zullen we 't hier niet hebben over het jaartal, maar alleen over de mogelijke dag van de geboorte van Jezus. De priester Zacharia, de man van Elisabeth, behoorde volgens Lucas 1:5 2) tot de orde van Abia. De priesterdienst was ingedeeld in 24 afdelingen, die elk een halve maand per jaar de tempeldienst verzorgde. De orde van Abia was de achtste orde en had in de tweede helft van de vierde maand dienst (1 Kronieken 24:10) 3) . Nadat Zacharia zijn dienst vervuld had, raakte zijn vrouw Elisabet zwanger (Lucas 1:23 en 24) 4). Toen de engel Gabriël aan Maria in Nazareth verteld had dat ze zwanger zou worden (Lucas 1:26-31) 5), ging Maria op bezoek bij Elisabet, die toen zes maanden zwanger was (Lucas 1:36-39) 6). Het was toen de tweede helft van de tiende maand.

Eind september, begin oktober

Maria bleef drie maanden bij Elisabeth (Lucas 1:56) 7), waarna ze weer naar huis ging. Dat was dan in de tweede helft van de eerste maand. Zes maanden later vond de geboorte van Jezus plaats, dus aan het eind van de zevende maand, de maand Tisjri. Op onze kalender is dat eind september. Dat was een feestmaand in Israël. Op de eerste dag werd het Bazuinenfeest gevierd, op de tiende dag was de Verzoendag en op de vijftiende startte het Loofhuttenfeest (waarbij de Israëlieten in hutten wonen). Als Jezus inderdaad in de periode september/oktober geboren is, krijgt de tekst uit Johannes 1:14 wel een bijzondere betekenis: "Het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond (letterlijk: in een tabernakel of tent wonen)".

Eind december ....

Bij een geboortedatum in eind september krijgt een datum in eind december ook weer een bijzondere betekenis, omdat omstreeks die tijd de conceptie moet hebben plaatsgevonden. En eigenlijk is dat het begin van de menswording geweest van de Zoon van God. Daar heeft men bij het vaststellen van de datum voor Kerst nooit aan gedacht, maar in feite is het wel een prachtige samenloop van omstandigheden. Dat op 't moment dat de wereld de terugkeer van de zon viert, de kerk belijdt, dat door Gods ingrijpen het ware Licht z'n intrede in de wereld gedaan heeft.

naar boven